Trouw: Jongeren in de isoleercel zetten is een keuze, doe het vanaf vandaag niet meer

Een verbod op het isoleren van jongeren is niet nodig. Jeugdzorg moet er gewoon per onmiddellijk mee ophouden, betoogt ervaringsdeskundige Jason Bhugwandass.

Daar zit je dan. Meegetrokken door een legertje groepsleiders over de lange gangen van een gesloten jeugdzorginstelling. Kleding die van je lijf getrokken wordt en plaats moet maken voor een zwaar, blauw scheurhemd. Een onaantrekkelijk, niet te slopen kledingstuk. Je laat je futloos vallen op het enige meubel in de witte ruimte, een grijs matras. Het matras is onverwoestbaar, zeggen ze. Je kan het niet in de fik steken en niet kapot scheuren. Ik geloof dat het inderdaad onverwoestbaar is. Althans, dat doet de massiviteit wel geloven. Alsof je op steen slaapt. Streepjes gegraveerd in de muur, voor iedere dag een streepje erbij.

Als het aan minister Hugo de Jonge van volksgezondheid ligt, zullen situaties zoals net beschreven vanaf 2021 niet meer voorkomen. Hij heeft gezegd een verbod te willen op het isoleren van jongeren in de jeugdzorg. Isoleren is traumatiserend en kan niet door de beugel. Mag ik mijn facebooknewsfeed geloven, dan zijn mijn oude groepsgenootjes cynisch. ‘Anno 2018 komen ze erachter dat isoleren eigenlijk niet oké is’. Jeugdzorgjongeren roepen al jaren dat isoleren moet stoppen.

Een verbod op isoleren, gerealiseerd in 2021, staat op de tweede plek van meest wenselijke situaties voor jongeren in de jeugdzorg. Er is één situatie wenselijker: vandaag nog stoppen.

Hulpverleners separeren jongeren niet voor hun lol, maar voor onze eigen veiligheid en die van de groep, zegt Bureau Jeugdzorg. Maar menige instelling gebruikt de isoleercel niet als last resort, maar als strafmaatregel. Het is de ruimte waar je opgesloten wordt als je niet meteen naar de groepsleider luistert, niet meteen naar je kamer gaat, een minuscule woordenwisseling hebt.

Jeugdinstellingen zelf moeten laten zien dat ze zich verantwoordelijk voelen voor het welzijn van de jongeren. Als groepsleider moet je niet willen dat de isoleercel gebruikt wordt. Als instelling zou je het gebruik zo onaantrekkelijk mogelijk moeten maken. En om ermee te stoppen is gedreven personeel nodig met het hart op de juiste plaats. Het moedwillig isoleren van een kind, veelal als straf, is een keuze. Dat betekent dat we ook de keuze zouden kunnen maken om het anders te doen.

Eigenlijk is er geen verbod van de minister nodig. Zelf heb ik mogen ervaren dat het daadwerkelijk mogelijk is niet te isoleren. Na mijn eerste vier instellingen werd ik geplaatst in nummer vijf. Wederom een gesloten jeugdzorggroep voor jongeren met heftige problematiek. Na de rondleiding werd duidelijk dat er geen isoleercel in het pand was. Onder de trap stonden twee banken, waar alles werd uitgesproken. Dat was genoeg.

Tijdens mijn verblijf is geen enkel kind afgezonderd, zelfs de bekende isoleercelgangers niet, omdat de wil er was om het anders te doen.

Tussen 2018 en 2021 zit drie jaar. Het is onbekend hoeveel jongeren jaarlijks worden geïsoleerd, maar als ik mijn eigen ogen mag geloven, zijn dat er een heleboel. Vandaag de dag stoppen met isoleren bespaart in de periode van drie jaar honderden trauma’s. Dat kind dat voor het eerst tegen de hekken van een gesloten instelling aankijkt, verdient het om niet wakker te schrikken in de nacht. Het verdient het om met het licht uit te kunnen slapen.

Beste instellingen, wacht niet op het verbod, neem het voortouw. Laat de isoleercel uitsterven.Bron: www.trouw.nl