Themamaand juli over hulphonden

Niet afleiden betekent dus ook:

Eva en Harvey zijn deelnemers van het ervaringscafé in Gouda, Midden Holland.

Hulphondtrajecten gaan niet altijd zoals gepland, maar soms ontstaat er dan toch iets heel moois uit. Je leest het in het ervaringsverhaal van projectmedewerker en ExpEx Carlijn.

We deelden een gedicht geschreven door een van onze ExpEx (die ook te volgen is via @hulphond_doerak) over diens ervaring met het traject om een hulphond aan te vragen. En daarmee hebben we ook gelijk leuk nieuws om te delen! Een groepje ExpEx met hulphonden heeft afgelopen tijd in samenwerking met o.a. onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen een subsidieaanvraag ingediend om meer onderzoek te doen naar hulphonden. En deze is goedgekeurd!

De aanleiding voor het onderzoek
Wanneer je voor jezelf een zorgvuldige afweging hebt gemaakt en tot de conclusie bent gekomen dat een psychosociale hulphond voor jouw helpend kan zijn, kom je voor een aantal keuzes te staan. Bijvoorbeeld of je de hond zelf gaat opleiden dmv een teamcoachingstraject, of contact zoekt met een organisatie die vooropgeleide hulphonden koppelt aan geleiders.
Waar je hoe dan ook tegenaan zult lopen is de financiering. De meeste mensen zullen het niet zelf kunnen betalen en veel hebben ook geen supportsysteem die het geld ervoor heeft.
Zorgverzekeraars vergoeden alleen blindengeleidehonden en ADL-honden, maar geen psychosociale assistentiehonden. Of de WMO in jouw gemeente het voor je wil vergoeden, is heel verschillend per gemeente, soms zelfs per ambtenaar.
Onze ExpEx met hulphonden kunnen allemaal meepraten over de hobbelige wegen die zij hebben moeten afleggen om de financiering van hun hulphond geregeld te krijgen.

“Honden voelen meer aan dan mensen. Als iemand er vanaf de buitenkant blij uitziet, kijkt een hond daar dubbel en dwars doorheen.”

Wat zou je iemand willen meegeven die eraan denkt om een hulphondtraject te starten?
“Overweeg je keuze goed, want het is een flinke verantwoordelijkheid. Het krijgen en opleiden van een hond zorgt er niet voor dat al je problemen ineens weg zijn. Een hulphondentraject in combinatie met behandeling is de magische combinatie.”

ExpEx Alynda volgt het teamcoachingstraject bij Bultersmekke Assistancedogs om haar hond Boika op te leiden tot internationaal gecertificeerde assistentiehond. Haar instructeur Arrianne begeleidt haar in dit traject. Voor deze themamaand spraken we Alynda en Arrianne in een dubbelinterview over hun samenwerking.

Begint het traject zodra de pup in huis is?
Arrianne: “Ja zeker. Het eerste jaar is heel belangrijk voor een hond. Het hele traject is maatwerk, maar we zien elkaar gemiddeld één keer per maand. In het eerste jaar werken we vooral naar de basistest toe. De hond leert sociale basisvaardigheden zodat de cursist overal en met goed fatsoen met de hond naartoe kan.”

Leert Boika nu ook al hulphondtaken?
Alynda: “We vragen dat nog niet van haar. Boika is bijna 11 maanden en in deze eerste fase moet ik eerst heel erg voor haar zorgen, zodat zij later voor mij kan zorgen. Boika voelt mij al wel regelmatig aan en zoekt dan contact. En als één van ons spanning heeft, bijvoorbeeld in het ov, heeft ze al geleerd om tussen mijn benen te gaan zitten en tegen mij aan te leunen. Zo hebben we al steun aan elkaar.”

Hoe is jullie samenwerking tot nu toe?
Alynda: “Heel fijn. Als Arrianne bijvoorbeeld een reactie stuurt op een filmpje kunnen mijn gedachten daar op een negatieve manier mee aan de haal gaan. Bij haar kan ik dat navragen, waarna zij uitlegt wat ze bedoelt en dat het oké is. Ik voel bij haar de ruimte om te leren en soms fouten te maken, zonder die veiligheid zou ik dat niet durven.”
Arrianne: “Die veiligheid is heel belangrijk, ook voor mij als instructeur en voor Boika. Een hond die zich niet veilig voelt, kan ook niet leren. Het fijne in de samenwerking met Alynda is dat ze vragen stelt, open is om te leren en mij regelmatig dingen teruggeeft.”

Hoe gaat het verder met jullie traject?
Alynda: “Ik ben heel blij met Boika, het moest gewoon zo zijn. We hebben nu al zo’n goede band. Met de ondersteuning van Arrianne denk ik dat we er zeker gaan komen.”
Arrianne: “Absoluut. Natuurlijk kom je in een traject soms dingen tegen waarin het even tegenzit, dat hoort er allemaal bij. Alynda heeft een hele mooie en rustige manier van aansturen die Boika heel erg helpt om zich veilig te voelen. Boika is nog een jonge hond met gezonde jonge-hondenstreken, maar Alynda gaat daar goed mee om. Die wisselwerking is prachtig. Ik heb alle vertrouwen in dit team.”

Anne en buddyhond Teddy zijn deelnemers van het Ervaringscafé in Gouda. Ze zijn een hecht team dat de kracht van samen zijn sterk benadrukt.

Een hulphond kan veel goede dingen meebrengen en geven, maar brengt vaak ook uitdagingen met zich mee. Wij vinden het belangrijk om ook deze kant van het hebben van een hulphond te belichten, juist omdat er vaak een soort ‘romantisch’ beeld is van het hebben van een hulphond.

In deze post lieten we onze ExpEx met hulphonden aan het woord over de uitdagingen die zij aan moeten gaan in het dagelijks leven met de hond aan hun zij. Een hulphond biedt veel mogelijkheden voor de geleiders, maar is dus niet altijd even makkelijk. We hopen zo een realistisch beeld te geven voor anderen die een psychosociale hulphond overwegen.

Ruimte innemen
“Ik heb snel het gevoel anderen tot last te zijn. Met mijn hulphond neem ik meer ruimte in dan alleen en moeten anderen rekening met ons houden. Ik vind het erg lastig als ik daar zelf om moet vragen.”

Plannen
“Als ik ergens met mijn hulphond naartoe ga, moet ik altijd extra tijd inplannen en zorgen dat ik dingen bij me heb die nodig zijn voor mijn hond. Die moet zijn behoefte kunnen doen voordat die aan het werk gaat en achteraf een uitlaatklep hebben. Ik moet er onder andere ook voor zorgen dat ik altijd water en een bakje voor hem bij me heb.”

Geduld
“Een hulphond zelf opleiden vraagt veel geduld en kennis. Ik heb nooit eerder een hond gehad en zag mezelf niet een hond succesvol opleiden, daarom heb ik gekozen voor een vooropgeleide hulphond. Hier was een lange wachtlijst voor.”

‘Nephulphond’
“Natuurlijk is mijn hulphond niet perfect en maakt wel eens een schoonheidsfoutje, dat hoort er gewoon bij. Toch ben ik dan steeds bang dat omstanders denken dat ik misbruik maak van de naam hulphond en alsnog geweigerd wordt.”

Onbetrouwbare backup
“Voor ik aan het opleidingstraject mocht beginnen moest ik twee mensen kunnen aanwijzen die mijn hond zouden kunnen opvangen als ik bijvoorbeeld in crisis zou raken. Helaas merk ik dat als het er op aankomt, de mensen die dit hebben toegezegd alsnog terugkrabbelen en niet beschikbaar zijn.”

Financiering
“Psychosociale hulphonden worden niet vergoedt door de zorgverzekering en vanuit de Wmo is het lang niet altijd vanzelfsprekend om de financiering rond te krijgen. Een vooropgeleide hulphond of een teamcoachingstraject vergoedt krijgen kost veel moeite, tijd en energie, en leidt lang niet altijd tot succes.”

Lianne heeft een hulphond die haar helpt met haar eetstoornis, PTSS en depressie. Ze deelde haar ervaringen tijdens een interview met ExpEx Anouk.

Depressie
“Zelda zorgt voor dagelijkse structuur: ik moet naar buiten, ik moet voor haar zorgen en ik moet daardoor ook goed voor mezelf kunnen zorgen. Als ik zelf niet goed eet, eet zij ook niet goed. Ze spiegelt mijn gedrag.” Lianne’s vader vertelt: “Ik kan aan Zelda zien hoe het met Lianne is. Dan is Zelda heel onrustig. Ik vraag dan aan Lianne hoe ze zich voelt en meestal voelt ze zich dan ook onprettig of overprikkeld bijvoorbeeld.”

Zelfbeschadiging
“Sinds Zelda er is, heb ik mezelf niet meer beschadigd. Waar ik ben, is zij ook. Overal waar ik ga, gaat ze met me mee. En ik wil dat niet doen waar zij bij is.”

ExpEx Robin heeft sinds een aantal maanden een hulphond genaamd Doerak. Doerak is een vooropgeleide hulphond die in de afgelopen maanden al voor meer vrijheid heeft gezorgd.

Hoe verloopt zo’n proces van het aanvragen van een hulphond?
“Ik kende iemand anders met een hulphond en dacht dat zoiets niet bij me zou passen, omdat ik werkte als fysiotherapeut. Tot mijn baas vroeg waarom ik geen hulphond had. Mijn baas keek er anders naar en gaf aan dat een hond in de behandelkamer heel therapeutisch kan zijn. Toen zag ik het ook als een optie.
Ik heb contact gezocht met Vom Falori, waar Doerak getraind is. Na een half jaar kreeg ik een intake. Ik wilde het liefst een vooropgeleide hond, omdat ik zelf geen ervaring heb met honden. Daarnaast voelde ik me niet stabiel genoeg om een hond zelf op te leiden.”

Vanaf de intake
“In het intakegesprek kijken ze naar waar je last van hebt, hoe je leven eruit ziet, en hoe een hond je zou kunnen helpen. Als daaruit komt dat het passend is, wordt er gekeken wie je bent, wat je wil en wat je leuk vindt.
Zij hebben regelmatig een nestje met pups en een wachtlijst met mensen met een passende hulpvraag. Als het nest klaar is met de basistraining wordt er gekeken wie een goede match is.
Ze mailen je dan met informatie over de hond en als je daar mee akkoord gaat, komen ze met de hond naar jou toe. De hond verblijft dan gelijk bij jou en de trainer komt aan het begin dagelijks met je trainen. Na 3 dagen doe je een mini-examen om te kijken of de hond naar je luistert etc. Als dat oké is, dan blijft ie bij jou.”

De training
“De trainers leren de hond vooral de basiscommando’s en om zich in het openbaar te gedragen. Het zit in de natuur van een hond om te reageren op dissociatie. Vanaf het moment dat ‘ie er is gaat ‘ie overal met je mee naartoe en train je elke dag de basisvaardigheden, ook om de band te versterken.
Eigenlijk is alles wat je doet een soort training.
De trainers houden het hele leven van de hond contact met je en komen af en toe op bezoek om te kijken hoe het gaat. Doerak is mijn hond, maar ik mag hen altijd mailen met vragen.”

Voordelen van een vooropgeleide hulphond
“Het grootste voordeel voor mij is dat hij alle basis dingen al kan sinds hij bij me is. Ik kan me focussen op specifieke dingen trainen en de band versterken. Hij kan daarom ook meteen overal mee naar toe.
Je weet ook zeker dat de hond geschikt is om hulphond te zijn. Als je een hond zelf opleidt, kom je er soms achter dat de hond als hulphond niet gelukkig is, dat heb je bij een vooropgeleide hond minder.
Daarnaast was ik destijds niet stabiel, ik had niet het gevoel dat ik de hond de stabiliteit kon bieden die nodig is voor het opleiden.

Nadelen van een vooropgeleide hulphond
Ik denk wel dat je veel makkelijker en sneller een band opbouwt met een pup die geen andere baas heeft gehad voor die bij jou komt. In het begin merkte ik dat Doerak af en toe nog op zoek was naar de trainer, want dat was voor hem de baas. Hij heeft daarvoor ook in een gastgezin gewoond.
De wachtlijsten zijn lang, maar volgens mij niet per se langer dan wanneer je je eigen hond opleidt.”

Wil je verder nog iets kwijt?
Ja, allereerst over de vergoeding. Mijn hulphond is uiteindelijk door de gemeente betaald via Wmo. Daar heb ik veel geluk mee gehad en goede begeleiding van een advocaat. Daarnaast gaan we met een aantal ExpEx onderzoek doen naar de randvoorwaarden voor de financiering voor hulphonden.