Themamaand november over Justitiële Jeugdinrichtingen
Op onze instagrampagina @expex_nl stond de hele maand november in het teken van het thema Justitiële Jeugdinrichten (JJI). Even een heel ander thema dan dat jullie van ons gewend zijn, maar wel een thema dat aandacht mag krijgen, vinden wij. We lieten ervaringsdeskundigen aan het woord, gingen live om vragen te beantwoorden en organiseerden een online ervaringscafé waar deelnemers steun en herkenning bij elkaar konden vinden.
Wat is een justitiële jeugdinrichting eigenlijk? Justitiële Jeugdinrichtingen (JJI) zijn gesloten of besloten instellingen voor minderjarigen. In deze inrichtingen verblijven jongeren die worden opgevoed en behandeld op basis van justitiële maatregelen. Maar hoe is het om geplaatst te worden in een JJI en misschien nog wel belangrijker: hoe is het leven na een plaatsing in een JJI? Komen jongeren weer op het juiste pad terecht?
Jeugd en volwassen strafrecht
Als jij als kind iets strafbaars doet en naar de rechter moet komen, krijg je hoogstwaarschijnlijk een andere straf dan een volwassene die hetzelfde doet. Dit komt omdat wij in Nederland onderscheid maken tussen jeugdstrafrecht en volwassen strafrecht.
Jeugdstrafrecht is bedoeld voor kinderen tussen de 12 en 18 jaar die een strafbaar feit gepleegd hebben. Aangezien ons rechtssysteem hoopt dat het gedrag van deze jongeren nog verandert, pakken ze deze jongeren op een pedagogische manier aan. In plaats van het uitdelen van harde straffen ligt de nadruk meer op het begeleiden van het kind.
Dit zegt een locatiemanager bij een justitiële jeugdinrichting voor jongens: “We proberen een zo normaal mogelijke thuissituatie na te bootsen. Daarom gebruiken we bewust andere woorden dan in een gevangenis voor volwassenen. Zo noemen we het geen gevangenis, maar een justitiële jeugdinrichting en heet een cel een kamer. Ik gebruik het woord jongeren en niet gedetineerden. We gaan niet luchten, maar buiten recreëren en we hebben als begeleiders geen uniformen.”
Het volwassenenstrafrecht is bedoeld voor iedereen ouder dan 23 jaar. Hier ligt de nadruk wél op het straffen van de verdachte. Door zware straffen uit te delen hoopt de rechter te voorkomen dat de verdachte opnieuw de fout ingaat. Dit kan onder andere door middel van boetes, taakstraffen en gevangenisstraffen.
Er zijn uitzonderingen voor jongeren tussen de 16 en 23 jaar. Als een 16-jarige bijvoorbeeld een heel ernstig delict pleegt, waar hij met zijn volle verstand bij is, kan de rechter besluiten om hem te berechten via het volwassenenstrafrecht. Andersom kan dat ook. Een jongvolwassene kan worden berecht via het jeugdstrafrecht, bijvoorbeeld wanneer diegene een ontwikkelingsstoornis heeft.
JJI in het nieuws
Wat is er aan de hand?
Omdat jongeren steeds vaker een celstraf krijgen en gemiddeld ook langer vastzitten, raken de jeugdgevangenissen steeds voller. Daarnaast is er een personeelstekort, en dit samen zorgt ervoor dat jongeren niet de begeleiding krijgen die ze nodig hebben.
En dit is het gevolg:
Jongeren zitten vaak langer dan wettelijk toegestaan op hun kamer en kunnen door interne wachtlijsten vaak niet doorstromen naar een passende plek. De kwaliteit van de behandeling, de zorg voor jongeren en de scholing en terugkeerprogramma’s zijn verslechterd, zeggen de inspecties na het verscherpen van het toezicht.
Wat nu?
Als jongeren geen geschikte behandeling kunnen krijgen, is een gevangenisstraf onverantwoord, aldus de inspecties. Ze roepen de minister voor Rechtsbescherming op om in te grijpen.
Bronnen: NOS, RTL nieuws
Ervaringsverhaal
Het is weer tijd voor een ervaringsverhaal, en dit keer een verhaal van iemand die tussen 1987 en 2003 in verschillende jeugdinrichtingen verbleef. Hij beschrijft een schrijnende situatie. Dit is één van de vele verhalen van een jongere die verbleef in een jeugdinrichting.
Hoe heb je je verblijf in een jeugdinrichting ervaren?
Als klein kind van 2 jaar heb ik me erg onveilig gevoeld in de jeugdinrichting. Toen ik 8 was had ik al 4 verhuizingen achter de rug. Ik miste mijn familie en daardoor werd ik boos, maakte ik ruzie en vocht ik veel. Dit leidde tot nog meer overplaatsingen. Hierdoor kreeg ik steeds minder vertrouwen in de mensen bij wie ik woonde. Als ze me niet begrepen en klaar met me waren, werd ik immers weer naar een andere jeugdinrichting gestuurd. Ik heb nooit de tijd en kans gehad om me aan mensen te hechten, omdat ik nooit een vaste vertrouwde omgeving heb gehad.
Wat waren de positieve punten aan je verblijf?
Ik heb maar weinig positieve punten ervaren. De dingen die ik als positief heb ervaren waren de leuke dingen die we deden in schoolvakanties, de dagjes weg en als ik op verlof naar mijn familie mocht.
Wat zijn de gevolgen van je verblijf?
Mijn gedragsproblemen en agressiviteit zijn toegenomen door mijn verblijf in de jeugdinrichtingen. Ik heb hechtingsproblemen gekregen en mijn ontwikkeling is gestagneerd. Ik heb nooit een basisschool of middelbare school kunnen afmaken en ik heb trauma’s opgelopen door de gebeurtenissen en mishandelingen die daar plaatsvonden.
Wat moet er volgens jou anders in jeugdinrichtingen?
Dat er niet alleen wordt gekeken naar het gedrag van een jongere, maar ook waardoor dit gedrag is ontstaan. Dat jongeren deze dingen kunnen verwerken om verergering van hun problemen te voorkomen. Dat ze het gevoel krijgen dat ze hun emoties mogen uiten en dat ze een vervolg plek hebben als ze de jeugdinrichting verlaten als ze 18 worden.
Live Q&A
Woensdagavond 23 november was er weer een LIVE Q&A en dit keer vertelde Vasco zijn ervaringsverhaal over zijn plaatsing in een JJI. ExpEx Ricardo heeft deze live begeleid en Vasco geïnterviewd.
Vasco vertelde onder andere hoe hij zijn plaatsing heeft ervaren en hoe zijn leven na de jeugdinrichting is.
Dit en meer kun je terugzien in de live die je hier kunt terugvinden.
Ervaringsverhaal 2
Dit verhaal gaat over een man die zijn jeugd in JJI’s doorbracht. Ondanks dat hij er veel van geleerd heeft, voelt het alsof zijn jeugd is weggegooid.
Wat heb je van je verblijf in een jeugdinrichting geleerd?
Dingen die je zelf hebt gedaan, hebben niet alleen effect op jezelf, maar ook op je naasten. Toen ik onverwacht eerder vrijkwam en ik mijn broertje daarmee verraste, begon hij heel hard te huilen. Dat was het moment dat ik besefte dat niet alleen ik leed onder mijn daden en het jarenlang vastzitten, maar mijn omgeving ook.
Wat waren de negatieve gevolgen van jouw verblijf?
Doordat ik zo lang vastzat, is de band met mijn broertje slechter geworden. Daarnaast heb ik school nooit kunnen afmaken en heb ik nooit naar feestjes gekund. Ik ben, naar mijn idee, te snel volwassen geworden en heb nooit tijd gehad om te genieten van mijn jeugd.
Wat waren de positieve gevolgen van jouw verblijf?
Ik heb veel zelfinzicht gekregen doordat ik veel tijd heb gehad om aan mezelf te werken. Mijn verblijf heeft mij anders naar mensen doen laten kijken. Juist de meest stoere types zijn vaak heel onzeker vanbinnen, leerde ik. Daarnaast ben ik erachter gekomen wie mijn echte vrienden zijn en wie enkel iets van mij nodig hadden.
Wat zou je een jongere willen meegeven die dreigt op het slechte pad te komen?
Het is hier niet leuk. Het is niet grappig of stoer om hier te zitten. Je hebt amper vrijheid, mag zelf bijna geen keuzes maken. Blijf op het goede pad, het slechte pad zorgt alleen maar voor stress en verdriet bij de mensen om je heen.
Online ervaringscafé
Woensdagavond 30 november organiseerden we weer een online ervaringscafé over het thema van de maand.
Iedereen met ervaring met een plaatsing in justitiële jeugdinrichting die wil je hierover praten en herkenning vinden bij lotgenoten nodigden we van harte uit om deel te nemen.
Aanmelden voor de digitale ervaringscafés gaat altijd via DM op onze instagrampagina @expex_nl. De bijeenkomsten vinden plaats via Zoom. Om het zo laagdrempelig mogelijk te houden voor iedereen is niemand verplicht om de camera aan te zetten of te praten.
