Vertel ons jouw verhaal!

Het was een hartenkreet van een groep jonge deelnemers aan de afscheidsconferentie van mijn collega Fietje Schelling. Het waren jongeren afkomstig uit de jeugdzorg die net de training ‘Werken met je eigen ervaring’ hadden gevolgd. Deze training was hen aangeboden door JSO in samenwerking met ZOG MH (nu Stichting KernKracht) en Mannus Boote en de jongeren stonden nu te popelen om anderen te helpen met hun ervaring. Want dit was wat zij juist zo gemist hadden in de tijd dat zij zelf hulp kregen. Iemand die zijn of haar levensverhaal met je deelt en zo laat zien hoe je om kan gaan met tegenslag of hoe bepaalde ervaringen je sterker kunnen maken. Iemand die anders is dan al die hulpverleners die vaak nét te afstandelijk doen, werk en privé strikt gescheiden houden en altijd zo neutraal mogelijk proberen te blijven. Lees nu de nieuwe blog van Marjan Möhle.

Ik denk terug aan mijn tijd als hulpverlener. Opgeleid als sociaal-pedagogisch hulpverlener en begonnen als groepswerker in de kinderpsychiatrie en jeugdzorg is mij met de paplepel ingegoten dat het strikt scheiden van werk en privé het toppunt van professionaliteit is. En dat was niet zomaar. Er is nu eenmaal sprake van een afhankelijkheidsrelatie tussen hulpverlener en cliënt en je wilt in alle gevallen voorkomen dat de schijn gewekt wordt van voorkeursbehandeling, het overtreden van privacyregels of andere vormen van grensoverschrijdend gedrag. Van kinderen met hechtingsproblemen werd bovendien vroeger vaak gedacht dat zij het meest baat hadden bij een meer afstandelijke benadering. En soms voel je jezelf als hulpverlener ook kwetsbaar als je een moeilijke beslissing moet nemen die tegen de wens van de ouders of het kind ingaat. En dan voelt het wel zo veilig als je cliënten niet weten waar je woont, waar je elke woensdagavond gaat sporten of wat je zelf vroeger zoal hebt meegemaakt of uitgespookt.

De kersverse ervaringsdeskundigen bewezen direct hun meerwaarde door mij en de andere aanwezigen deze middag weer te confronteren met de andere kant van het verhaal. Het is juist ook die afhankelijkheidsrelatie tussen hulpverlener en cliënt die het wrang maakt dat het vanzelfsprekend is dat de één zijn hele verhaal open en bloot op tafel moet leggen en de ander ervoor kan kiezen dit niet te doen. Hoe onzeker kan je als ouder worden van al die hulpverleners die zomaar over de vloer komen met al hun kennis over opvoeding. Wat een opluchting om te mogen weten dat zij zelf ook wel eens met de handen in het haar zitten! En hoe eenzaam kan je je voelen als hulpverleners jouw worsteling en onzekerheid bij het zoeken naar je seksuele voorkeur niet zien of gewoon negeren. Misschien omdat zij zich er zelf ongemakkelijk bij voelen?

‘Mijn leven is jouw werk’ was de titel van de training die De Combinatie Jeugdzorg reeds in 2005 ontwikkelde om hulpverleners een spiegel voor te houden wat betreft de bejegening van cliënten. Een verplichte training voor alle medewerkers die mede verzorgd wordt door (ex-) cliënten die hierbij hun eigen verhaal vertellen. Op deze conferentie anno 2015 werd mij duidelijk dat het nog steeds noodzakelijk is dat deze verhalen verteld blijven worden. We mogen daarom blij zijn met de jongeren en ouders die bereid zijn hun ervaringen te delen. Niet alleen met andere jongeren en ouders, om hen te ondersteunen als lotgenoten. Maar vooral ook met ons, beroepskrachten, beleidsbeïnvloeders en beleidsbeslissers: omdat we er allemaal nog zo veel van kunnen leren!