ExpEx doen verslag van Congres Voorkomen Verplichte Zorg 2024

Op donderdag 13 juni 2024 organiseerde MIND samen met alle partners in de coalitie ‘Voorkomen van verplichte zorg’ voor de tweede keer het gelijknamige congres. Ruim 450 deelnemers verzamelden in de Prodentfabriek in Amersfoort. Een verdubbeling ten opzichte van het jaar ervoor. Eén ding is duidelijk: de wil is er, bij de aanwezigen, om verplichte zorg te voorkomen. Maar er moet nog een hoop verbeteren om zorg zonder dwang te realiseren. Dit vraagt onder andere om kennis, aanpassing van beleid, fysieke aanpassingen en capaciteit. En als het aan MIND ligt, ook om aanpassing van de wet. Het verslag van de dag werd geschreven door ExpEx Tulsi en Charlotte.

Het is tijd voor actie en verandering. Vorig jaar was hetzelfde congres over verplichte zorg. Echter werd het aan het begin van de dag duidelijk dat er geen beeld is van hoe de verplichtingen er nu voor staan. Professionals zijn handelingsverlegen en kiezen er soms voor om zich te verschuilen achter regels en verplichte maatregelen. Dit ontneemt ze de kans om een dialoog aan te gaan over gedrag dat ze niet begrijpen. De psychiater wil geen dwang en drang toepassen, dus de politie wordt gebeld. De buren klagen over de overlast van een ‘hoarder’ of een verslaafde. Er volgt een verplichte opname (IBS) terwijl de broer van de verslaafde al vaak heeft aangegeven dat het niet meer gaat. Maar er was geen plek voor een verslaafde die ook nog eens spullen verzamelt. 

Soms is het noodzakelijk dat iemand anders de keuze maakt voor je. Zeker als een jongere opgroeit in onveilige omstandigheden. De hulpverlener is misschien opvoeder, maar zal nooit ouder zijn, dus er blijft spanning bestaan tussen hoe ver een vreemde kan gaan in beslissingen over het leven van een kind. Waarom doen we wat de professional vindt, terwijl er personen zijn die het kind al hun hele leven kennen? 

De enige manier om deze dilemma’s goed terug te dringen is samenwerking en de dialoog blijven aangaan. Geen hapklare regels en gedwongen opgesloten worden, maar ruimte voor de verschillen tussen individuen en in contact blijven met personen met wie het minder goed lijkt te gaan. Zodat met aandacht en liefde een passende oplossing gevonden kan worden.

Tulsi & Charlotte hebben op het congres over verplichte zorg de volgende vragen gesteld:

We hebben gesproken met een veelzijdigheid aan mensen. Helaas hebben we vast nog perspectieven gemist, maar dit is ons bijgebleven: 

Verpleegkundige: “Samen met de cliënt ondanks de verplichte zorg, kijken hoe het wel kan. Dilemma; soms moet ik beslissingen maken over de cliënt.” 

Psychiater verslavingszorg: “De werkdruk is hoog, HIC methode hoe kunnen we de-escalerend werken? Kwam net uit de nachtdienst.” 

Directeur trainingsbureau: “Mat-methodiek, trainingen voor lange termijn samenwerking hulpverlener en cliënt.” 

Familievertrouwenspersoon: “Uit handelingsverlegenheid wordt soms geen informatie gedeeld in verband met privacy bijv. over wanneer verwacht wordt dat een cliënt kan gaan. Dit kan zorgen voor een machtsverhouding, relatie hulpverlener cliënt heeft dan meer invloed dan familieband.” 

Organisator congres: “Oproep om elkaars pad te bewandelen en bij elkaar op werk op bezoek te gaan, leer van elkaar!” 

Ervaringsdeskundige: “Iedereen roept altijd; zet de client centraal! Maar ja wie moeten we anders centraal zetten? De dieren? Na reflectie kan hij inzien dat verplichte zorg bij hem nodig was, maar destijds heeft niemand dat aan hem uitgelegd.” 

Proces manager netwerk gedwongen zorg: “We willen het allemaal wel binnen de hele keten en de samenwerking stimuleren maar soms moeilijk om elkaar te vinden.” 

GGZ-behandelaar en groepsbegeleider: “Cliënten niet zo beheersen en regels los laten, leidt tot samenwerking en positieve behandeling. Houden we ons aan de protocollen of werken we buiten het boekje als mensen dat nodig hebben?” 

Politieagent: “Oordelen zonder te oordelen. Het is nodig om een inschatting te maken over het gedrag van mensen, maar we beoordelen dit gedrag als verward terwijl dit helemaal niet aan de orde is want iemand kan soms even onbegrepen zijn. Protocollen zo strak vasthouden leidt tot werkdruk en onbegrip voor elkaars werk en keuzes. Mensen worden opgesloten als de buren klagen.” 

Beleidsmedewerkers: “Wederkerigheidsprincipe, obstakels: geld-, tijd- en personeelstekort waardoor ze geen kennis over kunnen brengen.” Evaluatie met de client over de verplichte zorg gaan ze direct morgen ondernemen. 

Medewerker MIND: komt hier voor Actie en verandering. “Stop met separeren en betrek de jongeren is haar boodschap!” 

Kortom, veel perspectieven en een mooie dag. 

“Wij, Tulsi & Charlotte waren de ‘razende reporters’ van het congres over verplichte zorg. Razend zijn wij. Razend voor alle kinderen en jongeren die worden opgesloten, die niet buiten mogen komen op dagelijkse basis. Jongeren die geen contact meer kunnen hebben met hun vrienden omdat hun telefoon wordt afgepakt terwijl ze van de één op de andere dag met 10 wildvreemde broertjes en zusjes worden geplaatst waarmee ze gedwongen tijdens het eten sociaal moeten doen. Aan het eind van de dag waren we nóg razender. Als enige jongeren waren we daar om bij te dragen aan het voorkomen van leed voor kinderen en andere jongeren die uit kunnen groeien tot volwassenen die nog meer zorg nodig hebben. De hele dag hebben we perspectieven uit gevraagd van beleidsmedewerkers, psychiaters, verpleegkundige en de politie. Maar, waar was ons perspectief? Graag wilden wij verhalen delen over groepsgenoten die naar de sep moesten, buitenavonden die zijn ontnomen en tegen de vloer gedrukt worden omdat dit van de wet mag, ook bij kinderen. De kans om op het podium te spreken, is zomaar voorbij gegaan door een vergissing van de organisatoren, nadat iedereen was uitgesproken. Wij zijn dat niet en zullen ons blijven uitspreken om verplichte vrijheidsbeperking voor opgroeiende kinderen tegen te gaan. Wij zijn jong en blijven ‘razend’, tot volgend jaar.”