Huisvesting voor jongeren uit de jeugdzorg

20 augustus 2020

Het aantal dakloze jongeren (18-30 jaar) is tussen 2009 en 2018 verdriedubbeld. Een groot deel van deze jongeren heeft vroeger jeugdhulp gehad. Doordat de hulp vaak afgesloten wordt voordat jongeren echt op eigen benen kunnen en staan, raken veel van deze jongeren dakloos. De Coronacrisis heeft deze situatie verergerd: meer jongeren zijn werkloos geraakt en dreigen daardoor hun huis te verliezen.

Generation YouthCare vraagt specifieke aandacht voor jongeren uit de jeugdzorg. Veel van hen wonen al langere tijd niet meer thuis en kunnen in tegenstelling tot andere jongeren vaak niet terugvallen op het vangnet van bijvoorbeeld familieleden.

Generation YouthCare is een netwerk voor en door jongeren met ervaring in de jeugdzorg. Het is een samenwerking tussen de ervaringsdeskundigen van ExpEx, jongeren uit pleegzorg en gezinshuizen van JongWijs, jongerenraden van JeugdWelzijnsBeraad en NJR Hoofdzaken voor de jeugd GGZ.

Aanbevelingen

Opvang

Meer plekken nodig

Er zijn meer opvangplekken nodig voor jongeren die dakloos worden. Op veel plaatsen zijn er wachtlijsten voor de opvang. Creëer nieuwe plekken bijvoorbeeld door leegstaande hotelkamers te huren.

Preventie

Voorkom dat jongeren (uit de jeugdzorg) die nu zelfstandig wonen en hun baan kwijt raken dakloos worden.

Versnel uitkering aanvraag

Haal de 4 weken wachttijd voor het aanvragen van uitkeringen uit de wet. En zorg dat ze met spoed kunnen worden toegekend, zodat jongeren hun woonplek niet kwijt raken.

Big 5 voor basis

Laat jongeren uit de jeugdhulp niet los als zij 18 jaar zijn, maar regel eerst de Big 5. Dat betekent dat jongeren:

  1. een dak boven hun hoofd hebben;
  2. school of werk hebben;
  3. voorbereid zijn op hun financiële zelfstandigheid en iemand hebben die ze helpt met hun financiën als ze dat niet zelf kunnen;
  4. een volwassene hebben waar zij op terug kunnen vallen en stabiel steunend sociaal netwerk;
  5. de mogelijkheid hebben om zorg en ondersteuning te krijgen als ze dat nodig hebben tot 27 jaar.

Divers woningaanbod

Zorg voor een gedifferentieerd woonaanbod voor alle jongeren uit de jeugdhulp die niet meer thuis kunnen wonen. Dit kunnen ‘zelfstandige’ kamers zijn, kamers in projecten/complexen met studenten of ouderen, huizen die aan groepen bevriende jongeren gezamenlijk die bevriend zijn met elkaar verhuurd worden idealiter met een hoofdbewoner die ervaringsdeskundige is. Maar ook zelfstandige goedkope huisvestingsmogelijkheden met begeleiding op maat zijn nodig.

HAT-eenheden

Reserveer voor jongeren uit de jeugdhulp de goedkoopste HAT eenheden (Huisvesting Alleenstaanden en Tweepersoonshuishoudens). Zij hebben vaak weinig te besteden en zijn echt aangewezen op de goedkoopste woningen. Rotterdam doet dat nu en zij reserveren 75% van de HAT eenheden.

Nieuwe woonvormen

Investeer in het ontwikkelen van nieuwe woonvormen, bijvoorbeeld:

  • Kamers met aandacht (Utrecht);
  • Ervaringshuis (Utrecht);
  • Onder de pannen (Amsterdam).
  • Gezamenlijk huis via een woningbouwcorporatie voor 4 vriendinnen en begeleiding op maat van Anton Constandse (Den Haag);

Sociale huur

Campuscontract

Jongeren uit de jeugdhulp zouden een aantal jaren moeten kunnen blijven wonen in hun (onzelfstandige) eenheid met een soort campuscontract waarbij zij aangeven dat zij begeleiding op maat accepteren.
Zorg dat zij nog gewoon als starter kunnen blijven reageren op sociale huurwoningen, terwijl ze hun opgebouwde inschrijftijd behouden.

Woningdelen

Het delen van sociale huurwoningen om snel meer mensen te huisvesten is een mogelijkheid die gebruikt is voor het huisvesten van duizenden statushouders in 2016. Waarom zouden duizenden dakloze (jonge) alleenstaande mensen niet in aanmerking komen voor woningdelen? Dit zijn mogelijkheden die nu nog veel te weinig benut worden door gemeenten.

Schaf de kostendelersnorm af

Zorg dat jongeren die nog thuis wonen niet op straat komen te staan als zij 21 jaar zijn en hun ouders een uitkering hebben. Door de kostendelersnorm zetten sommige ouders hun kinderen dan uit huis omdat zij anders gekort worden op hun uitkering en/of toeslagen als hun kind inwonend is.

Selectief toepassen en voorbereiding

Het selectief toepassen van deze kostendelersnorm is toegestaan door de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Dus lokale overheden kunnen dit veel vaker toepassen dan ze nu doen.
En de gemeente zou ook ouders en jongeren beter moeten voorbereiden op deze maatregel en samen verkennen welke mogelijkheden er zijn voor hen om de korting te vermijden.

Onderhuur

Maak mogelijk dat mensen met een minimuminkomen een kamer kunnen verhuren aan jongeren, zonder dat zij gekort worden op hun uitkering of hun toeslagen verliezen. Dit kan, Onder de pannen van St de Regenboog in Amsterdam doet dit bijvoorbeeld.

Woonconsulenten

Woonconsulenten zouden specifiek jongeren en jeugdhulpverleners kunnen adviseren wat voor hen de beste manier is om aan woonruimte te komen. Voor ouderen zijn soms wel dergelijke consulenten, maar jongeren hebben die ook nodig. En in alle gemeenten/wijken zouden er doorstroommakelaars moeten komen.

Convenant

Organiseer dat er, net als in Utrecht in de zomer van 2019, in de komende jaren in alle gemeenten een convenant ligt tussen gemeente(n), jongeren, woningbouwcorporaties en hulpverleningsinstellingen over jongerenhuisvesting.