Activiteiten voor erkenning en herstel na gesloten jeugdzorg

Binnen de gesloten jeugdzorg hebben naar schatting 12.000 jongeren ervaringen ondergaan die diepe sporen hebben nagelaten. Velen van hen merken pas later in hun leven hoe groot de gevolgen zijn: in vertrouwen, relaties, gezondheid of zelfbeeld. Terwijl ieder hersteltraject persoonlijk en anders is, delen zij de behoefte aan erkenning, verbinding en ruimte om hun verhaal een plek te geven. Daarom organiseren wij verschillende activiteiten. Iedereen die ooit in de gesloten jeugdzorg en JeugdzorgPlus verbleef en zich aangesproken voelt, is welkom!

Met onderstaande drie initiatieven willen we een proces van herstel in gang zetten. Het begint bij ontmoeting en erkenning. Een eerste gesprek rond een kampvuur, een gezamenlijke hersteldag of een intensieve week in de natuur: elk onderdeel biedt een veilige, respectvolle omgeving waarin jongeren en jongvolwassenen hun ervaringen kunnen delen, zich gehoord voelen en stap voor stap hun eigen kracht kunnen hervinden.

Tijdens de kampvuursessies ontmoeten jongeren en (jong)volwassenen die in de gesloten jeugdzorg hebben gezeten elkaar in een veilige, warme sfeer. Rond het kampvuur is ruimte om verhalen te delen en herkenning te vinden. De kampvuursessies bieden verbinding en een gevoel van thuiskomen, juist voor wie wantrouwen of terughoudendheid voelt richting hulpverlening.

De bijeenkomsten vinden plaats op een gezellige locatie waar samen wordt gegeten en gechilld. Er zijn kortere en intensievere varianten, zodat iedereen kan deelnemen op een manier die past bij zijn of haar spanningsboog en behoefte aan diepgang.

De eerste kampvuursessie wordt eind november georganiseerd in Zuid-Holland. Stuur een mail naar info@expex.nl wanneer je interesse hebt om hierbij te zijn en dan ontvang je meer informatie. 

Speciaal voor jongeren die op De Koppeling van Levvel in Amsterdam verbleven, organiseren we een erkenningsdag. Op de plek waar ooit geslotenheid was, is nu ruimte voor ontmoeting, openheid, dialoog en herstel.

De dag biedt verschillende mogelijkheden:

De eerste Hersteldag vindt plaats in november, waarbij samen beelden uit het verleden worden bekeken en besproken. Meer dagen volgen begin 2026. Jongeren kunnen zelf kiezen aan welke onderdelen of dagen zij willen meedoen. Je kunt je hiervoor later aanmelden bij Levvel.

Voor wie verder wil bouwen aan persoonlijke groei is er de Empowermentweek: een week van erkenning en herstel. Een groep van ongeveer 8 jongeren reist samen naar een prachtige locatie in de natuur  voor vier dagen vol ontmoeting, reflectie, uitdaging en plezier.

De week is bedoeld voor wie nog hinder ervaart van wat is meegemaakt in de gesloten jeugdzorg, maar ook voelt dat het tijd is om stappen te zetten in herstel. Het programma wordt afgestemd op de draagkracht en behoeften van de groep.

Deze week wordt begin volgend jaar georganiseerd. Jongeren die interesse hebben om hieraan deel te nemen kunnen vast een mail sturen naar Steunpunt Avalon via info@steunpuntavalon.nl. 

Visie op herstel

Binnen ons project werken we aan een gezamenlijke visie op herstel, wat richting kan geven aan deze en toekomstige initiatieven. De visie is bedoeld voor iedereen die zich inzet voor erkenning en herstel na gesloten jeugdzorg, en zal daarom ook extern gedeeld worden. Zodat voor iedereen duidelijk wordt wat herstel werkelijk inhoudt en welke zorgvuldigheid en sensitiviteit het vraagt om dit proces goed te begeleiden.

Deze visie wordt gevoed door meerdere bewegingen: de benadering van herstel door ervaringsdeskundigen uit de GGZ dat zich richt op individuele hulpverlening, herstelrecht (restorative justice) dat gaat over maatschappelijk herstel en erkenning en ontschuldiging na onrecht, en we verdiepen ons ook in de aanpak van herstel na het toeslagenschandaal. We bouwen voort op bestaande kennis en teksten, zoals de ExpEx-training, het nieuwe beroepscompetentieprofiel van ervaringsdeskundigen en onderzoek naar Zikos van Jason. Daarnaast betrekken we experts op het gebied van herstel om hun inzichten toe te passen op de context van de gesloten jeugdzorg.

Beeldmateriaal van locaties

We willen beeldmateriaal verzamelen, opnemen en delen zodat jongeren -met de nodige triggerwarnings- kunnen terugkijken naar de plek waar zij ooit hebben vastgezeten. Dit kan helpen bij erkenning en verwerking: het biedt objectief bewijs van wat zij hebben meegemaakt en bevestigt dat hun ervaringen echt hebben bestaan. De beelden zijn bedoeld voor jongeren die in de gesloten jeugdzorg hebben gezeten en de plek waar zij verbleven willen terugzien, ook als die inmiddels niet meer bestaat. Ze kunnen het materiaal ook gebruiken om dierbaren inzicht te geven in wat zij hebben doorgemaakt, iets wat vaak moeilijk voor te stellen is. 

De beelden kunnen ook een waardevolle rol spelen binnen andere initiatieven, zoals hersteldagen van instellingen, waar ze gezamenlijk bekeken en besproken kunnen worden. Daarnaast bieden de beelden waardevolle context voor professionals, onderzoekers en anderen die willen begrijpen hoe de gesloten jeugdzorg eruit zag en bijdragen aan de transformatie ervan. En tot slot vormen ze een belangrijk historisch document dat de geschiedenis van de gesloten jeugdzorg vastlegt.

Bij de begrotingsbehandeling van het Ministerie van VWS is eind vorig jaar een amendement ingediend door Lisa Westerveld om geld te reserveren ten behoeve van nazorg en ondersteuning. Dit legde de verantwoordelijkheid hiervoor bij het Ministerie van VWS om hieraan financieel bij te dragen en de uitwerking en uitvoering ook bij ervaringsdeskundigen. We voeren komende maanden bovenstaande pilots uit die we evalueren, in de hoop dat impactvolle aanpakken en werkzame elementen volgend jaar doorgezet kunnen worden.