10 leidende punten op weg naar volwassenheid

28 oktober 2021

Samen met Levvel, Movisie en het NJI hebben we met jongeren op een rij gezet wat belangrijk is in de ondersteuning op weg naar volwassenheid. WAT moet er op orde zijn, HOE wil ik ondersteund worden, WIE moet er betrokken zijn en WANNEER wil ik ondersteuning krijgen? Hieronder staan onze antwoorden op deze vragen uitgelegd. En hebben we puntsgewijs op een rij gezet wat dit vraagt van hulpverleners en onze afspraken.

Op je 18e word je keihard losgelaten, terwijl je op je 21e pas een beetje volwassen begint te worden.

Er is een groot financieel verschil tussen de indicaties, van verlengde jeugdhulp naar wmo; leefgeld werd minder, maar je maakt meer kosten.

WAT

1 Laat mij pas los als de belangrijkste zaken geregeld zijn: de Big5.

De hulp stopt pas als de belangrijkste zaken op orde zijn: support, wonen, school en werk, inkomen en welzijn. OF de hulp wordt overgedragen, wanneer dit voor mij passend is, zodat ik deze zaken verder op orde krijg. Er is een groot plan nodig, maar ook kleine stapjes met focus op alle 5 gebieden.

  • Een (t)huis en inkomen moeten echt geregeld zijn om van de overleefstand naar de leefstand te gaan.
  • Met daarin Oog voor alle Big5 om dat (t)huis en inkomen vast te kunnen houden.

Een huis moet een thuis zijn. Met elke keer een nieuw huis, dan wacht je met binden en laat je je verhuisdozen staan.

Op de korte termijn kan het op orde zijn. Maar op de langere termijn: bij iets kleins heb je zo een terugval.

2 Help mij praktische dingen te regelen, help mij te DOEN.

Er verandert zoveel als je 18 wordt. Er moet zoveel geregeld worden. Ik zie door de bomen het bos niet meer. Help mij het overzicht te krijgen en help mij dingen aan te pakken/ te doen!

  • Begeleiders en gemeente bieden actief informatie over wat je moet weten voor de overgang 18-/18+, zoals regelingen, financiën, wonen en wat er allemaal op je af komt.
  • Financieel moeten jongeren voorbereid worden voor de overgang jeugdhulp naar wmo of andere regelingen. En geholpen stapsgewijs financieel zelfredzaam te worden.

Je moet je niet van het kastje naar de muur laten sturen.

Veel jongeren weten dingen die ze moeten regelen niet, weten waar je recht op hebt qua inkomen bijvoorbeeld.

HOE

3 Help mij verantwoordelijkheden te nemen en keuzes te maken.

Opgroeien is een proces. Dat gaat met vallen en opstaan. Ik heb de tijd nodig om te leren verantwoordelijkheid te nemen en zelfstandig te zijn. Hulp vragen en vertrouwen kost tijd. Blijf dichtbij.

  • De hulpverlener motiveert mij en helpt mij te overzien welke keuzes met welke consequenties ik heb en wat dat van mij vraagt. De hulpverlener helpt me die keuzes zelf te maken.
  • De hulp sluit aan bij mijn proces, ook als het even niet goed gaat. Van fouten mag ik leren, daarmee hoef ik niet helemaal opnieuw te beginnen.

Ik mag fouten maken.

Mijn doelen waren mijn overleving: als ik dit regel, kan ik over een jaar op mezelf.

4 Geef mij de tijd en ruimte die ik nodig heb.

Het systeem is te ingewikkeld, de regels zitten in de weg. Kijk naar wat ik nodig heb en niet naar waar ik op basis van mijn leeftijd recht op heb.

  • Mijn ontwikkeling is leidend, niet het systeem. Organiseer de hulp zo dat deze hierop aan kan sluiten, ongeacht of een jongere 18 wordt. Zorg dat jeugdhulp en wmo hierin goed samenwerken.

Je slaat de pubertijd over en moet snel volwassen worden.

Ik heb de tijd nodig om alles te regelen. Volg mijn tempo.

5 Sta naast mij, niet boven of tegenover mij.

Werk met mij in gelijkwaardigheid, vanuit openheid, eerlijkheid en vertrouwen. Wees duidelijk, spreek de waarheid en denk met mij mee. Neem mij serieus. Werk vanuit je hart en met gevoel, van mens tot mens. Ik wil nabijheid voelen.

  • Er is iemand beschikbaar en bereikbaar waarmee ik de tijd heb om een band op te bouwen.
  • Durf fouten toe te geven. Zorg dat je goed kan uitleggen en onderbouwen waarom iets wel of niet kan.

Werk aan onderling vertrouwen. Jij in mij, ik in jou, ik in mezelf en ik in de wereld.

Ik wil niet iemand die boven je staat. Maar die letterlijk naast je staat en met je mee gaat.

6 Laat mij de baas over mijn eigen leven zijn.

Denk niet voor mij. Betrek mij bij beslissingen en help mij om zelf te beslissen. Maar weet ook wanneer de regie tijdelijk even van mij over te nemen. Betrek mij ook hierbij. Praat met mij, niet over mij. Het gaat tenslotte over mijn leven. Ik moet het uiteindelijk zelf doen. Betrek ook de mensen die voor mij belangrijk zijn.

  • Mijn plan is ook echt míjn plan. Ik heb deze (met ondersteuning) zelf gemaakt, in een vorm die bij mij past. Ik deel mijn plan zelf met de mensen die mij kunnen helpen om het te realiseren.
  • Bij belangrijke beslissingen zit ik aan tafel.
  • Mijn plan is ook echt míjn plan. Ik heb deze (met ondersteuning) zelf gemaakt, in een vorm die bij mij past. Ik deel mijn plan zelf met de mensen die mij kunnen helpen om het te realiseren.
  • Bij belangrijke beslissingen zit ik aan tafel.

Aan het einde van de dag, ben ik degene die gelukkig moet zijn met mijn leven.

Ik heb en wil zelf de touwtjes in handen houden.

7 Werk positief, kijk naar mijn gehele leven en naar mijn talenten.

Focus op het positieve, op mijn krachten en talenten en de dingen die wel goed gaan. Kijk naar alle dingen van mijn leven.

  • Kijk in mijn plan ook naar de dingen waar ik goed in ben en die kunnen helpen mijn doelen te bereiken.
  • Sta stil bij mijlpalen in mijn leven. Bij downs én ups.

Vier elk succes, ook de kleine.

Richt je minder op mijn problemen. Heb aandacht voor mijn talenten.

WIE

8 Ik heb veiligheid en steun van mensen om mij heen nodig, die op verschillende manieren iets voor mij betekenen.

Ik heb meerdere mensen om me heen nodig die me kunnen helpen en steunen, waar ik op terug kan vallen, waar ik me veilig bij voel. Zij geven waarde en zin aan mijn leven. Ik heb verschillende mensen nodig, die op verschillende manieren iets voor mij kunnen betekenen. Er wordt met mij en de belangrijke mensen om mij heen gepraat.

  • Als ik geen klik heb met mijn hulpverlener moet ik kunnen wisselen.
  • Er is aandacht voor de mensen die belangrijk zijn voor mij en ik krijg steun op verschillende gebieden van mijn leven: praktische hulp, veiligheid,een maatje, iemand/iets om voor te zorgen, van te leren en om mijn zelfbeeld te versterken.

Die ene volwassenen die er in de jeugdhulp voor je is, verdwijnt vaak weer

Om hulp vragen moet je leren

WANNEER

9 Help mij vroegtijdig en wanneer het voor mij past te denken en te werken aan mijn toekomst.

Help mij om korte en lange termijn keuzes te overzien en stappen te zetten. Van een groot plan, naar kleine stappen. Denk altijd toekomstgericht, in wat er straks nodig is, wat ik daarin zelf wil en belangrijk vind. In de periode na 16 wordt dit nog belangrijker. Daarbij is afwisseling tussen korte termijn stappen en lange termijn plannen fijn.

  • In mijn plan moet de korte en lange termijn worden gecombineerd. Keuzes voor nu en de toekomst.
  • In mijn plan staan grote doelen en kleine stapjes om daar te komen.

Je hebt een groot plan, maar kleine stappen nodig.

Het moet passen, wanneer ik er ready voor ben. Dat is niet op het moment dat ik een dag ouder ben geworden.

10 Bied doorlopende steun die aansluit bij wat ik nodig heb en wat voor mij belangrijk is. Onafhankelijk van leeftijd.

Bij ups en downs. Doorlopend iemand beschikbaar om op terug te vallen. Kijk naar het grotere plan en wat op dat moment voor mij belangrijk is. Doe wat op dat moment nodig is en denk in maatwerk en flexibiliteit. Ook in wat er misschien niet meer nodig is, wat minder kan aan hulp als de jongere dat wil, er klaar voor is en ervoor open staat.

  • Doorlopend ondersteuning mogelijk maken, onafhankelijk van wetten en systeem 1 iemand om op terug te vallen, over de grens van 18 heen.
  • Professionals willen wel, maar kunnen niet, zijn onmachtig. Het systeem zit ze in de weg. Wees daar dan duidelijk en transparant over en zoek de randjes op.
  • Professionals weten hun professionele ruimte te gebruiken om maatwerk te leveren en te doen wat nodig is.
  • Er moet vertrouwen, klik en veiligheid zijn tussen mij en mijn begeleider. Liefst geen wisselingen bij 18-/18+ of als je verhuist naar een andere instelling of gemeente.
  • Zorg voor doorlopende en samenwerkende zorg vanuit jeugdwet en volwassenzorg.

Soms moet je afwijken van de regels. De uitzonderingen die de norm zouden moeten zijn.

We passen niet in hokjes.

Lees meer over 18- 18+ en de overgang van 16-27 jaar met de Big5 als basis op onze thema-pagina.